Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng phương pháp “lớp học đảo ngược” trong bài Amino axit môn Hóa học lớp 12 nhằm tăng cường tính tích cực và hứng thú học tập của học sinh

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN 
 TRƯỜNG THPT THANH CHƯƠNG 3 
 ------------------------------------------- 
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP “LỚP HỌC ĐẢO NGƯỢC” KHI DẠY BÀI 
 AMINO AXIT MÔN HÓA HỌC 12 NHẰM TĂNG CƯỜNG TÍNH TÍCH 
 CỰC VÀ HỨNG THÚ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH. 
 Tác giả: Nguyễn Thị Nga 
 Đơn vị: THPT Thanh Chương 3 
 Lĩnh vực: Hóa học 
 1 
 2.2. Thiết kế kế hoạch dạy học bài Amino axit hóa học lớp 12 theo phương 
pháp “lớp học đảo ngược”. ............................................................................... 17 
CHƯƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM .................................................... 33 
3.1. Tiến hành thực nghiệm thực hiện trong năm học 2021- 2022 ............... 33 
3.2. Kết quả thực nghiệm sư phạm .................................................................. 33 
3.3. Nhận xét kết quả thực nghiệm.................................................................... 34 
3.3. Thuận lợi, khó khăn trong quá trình vận dụng phương pháp “lớp học 
đảo ngược” vào bài Amino axit - Hóa học lớp 12. ......................................... 35 
C. KẾT LUẬN .................................................................................................... 36 
1. Kết luận .......................................................................................................... 36 
2. Khả năng ứng dụng của đề tài ..................................................................... 37 
3. Kiến nghị ........................................................................................................ 37 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 39 
 3 
 PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 
 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI. 
 Thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ bởi sự bùng nổ của cuộc cách mạng 
công nghiệp 4.0 đem lại nhiều điều kiện thuận lợi giúp con người khám phá nhiều 
tri thức mới. Sự phát triển của khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo giúp con 
người dễ dàng khám phá nhiều tri thức mới, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức 
cho con người của thời đại mới trong đó có các nhà giáo dục, giáo viên và học 
sinh. Học sinh ở thời đại mới phải trang bị cho mình những hành trang nhất định 
để hội nhập và phát triển. Để hội nhập với sự phát triển của thời đại mới thì giáo 
dục phải liên tục đổi mới, hiện đại hóa nội dung và giáo viên phải tự làm mới 
mình và đổi mới phương pháp dạy học. Giáo dục phải tạo ra những con người 
mới có năng lực, sáng tạo, có khả năng thích ứng cao đáp ứng được sự phát triển 
trong tương lai. 
 Nghị quyết số 29-NQ/TW, Hội nghị Trung ương 8 khoá XI về đổi mới căn 
bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng đã nêu lên mục tiêu cụ thể: “Tiếp tục đổi 
mới mạnh mẽ phương pháp dạy học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực 
chủ động sáng tạo và vận dụng kiến thức kĩ năng của người học; khắc phục lối 
truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách 
nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, 
kĩ năng, phát triển năng lực”. Để thực hiện tốt mục tiêu trên giáo viên cần thay 
đổi phương pháp dạy học làm cho học sinh thích học, hứng thú với việc học, tích 
cực tự học, tự nghiên cứu tri thức và phát triển năng lực của từng cá nhân. 
 Các nhà tâm lý học đã nghiên cứu và chỉ ra rằng hứng thú có vai trò quan 
trọng trong quá trình hoạt động của con người. Nó là động cơ thúc đẩy con người 
tham gia tích cực vào hoạt động đó. Thật vậy khi được làm việc mình thích, mình 
hứng thú dù có gặp phải khó khăn thì cũng sẽ luôn có thái độ tích cực làm việc và 
điều tất yếu là hiệu quả sẽ cao hơn. Trong hoạt động học tập, hứng thú có vai trò 
hết sức quan trọng, thực tế cho ta thấy hứng thú học tập tỉ lệ thuận với kết quả 
học tập của học sinh. 
 Bàn về ý thức học tập của học sinh hiện nay, bên cạnh những học sinh có ý 
thức học tập tốt, chăm chỉ, đam mê học tập thì cũng có một bộ phận không nhỏ 
học sinh không thích học, chán học, có nhiều nguyên nhân trong đó chủ yếu mất 
hứng thú học tập. Tình trạng này ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả học tập của 
các em, ảnh hưởng rất lớn đến tương lai của các em và nguồn nhân lực tương lai 
của đất nước. Và trên thực tế ở các trường phổ thông vẫn chưa thay đổi hoàn toàn 
lối dạy 1 chiều để phục vụ cho việc thi cử, học sinh sẽ trở nên thụ động và cảm 
thấy nhàm chán. Học sinh không hứng thú thì không thể học tốt được. Cùng với 
đó, học sinh sử dụng các thiết bị công nghệ khá phổ biến nhưng lại ít dùng cho 
việc học mà dùng cho giải trí, dẫn đến học sinh bị nghiện điện thoại máy tính, vì 
thế nên kết quả học tâp của các em rất thấp. Từ thực trạng này, giáo viên cần phải 
 5 
 Sáng kiến kinh nghiệm này nghiên cứu các nội dung sau đây: 
 - Nghiên cứu những cơ sở lý luận và thực tiễn, thực trạng sử dụng phương 
pháp “lớp học đảo ngược”. 
 - Thiết kế kế hoạch dạy học vận dụng phương pháp “lớp học đảo ngược” 
vào bài Amino axit môn Hóa học lớp 12. 
 - Thực nghiệm sư phạm, đánh giá kết quả áp dụng phương pháp “lớp học 
đảo ngược” cho bài Amino axit Hóa học lớp 12 trong việc tăng cường tính tích 
cực và hứng thú học tập của học sinh. 
 IV. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 
 1. Đối tượng: 
 Hoạt động dạy và hoạt động học khi tổ chức dạy học theo phương pháp 
Flipped Classroom - lớp học đảo ngược. 
 2. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 
 Nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu khả năng vận dụng phương pháp 
“lớp học đảo ngược” vào bài Amino axit môn hóa học lớp 12 nhằm tăng cường 
tính tích cực và hứng thú học tập của học sinh. 
 V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
 1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết 
 - Nghiên cứu những tài liệu lý luận, hệ thống hóa các khái niệm, các lý 
thuyết liên quan đến đề tài. 
 - Truy cập các thông tin liên quan đến đề tài trên mạng internet. 
 - Phân tích và tổng hợp các tài liệu đã thu thập được. 
 2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 
 - Phương pháp quan sát, điều tra. 
 - Trao đổi kinh nghiệm với một số giáo viên có kinh nghiệm khác. 
 - Phương pháp thực nghiệm sư phạm để kiểm chứng giả thiết khoa học của 
đề tài. 
 - Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm (Thăm dò ý kiến của học sinh sau 
khi xong tiết học vận dụng phương pháp “lớp học đảo ngược”) 
 3. Phương pháp thống kê toán học 
Sử dụng thống kê toán học để xử lý các kết quả thu được và rút ra kết luận. 
 VI. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI 
 + Đưa ra được quy trình tổ chức dạy học theo mô hình “lớp học đảo 
ngược” nhằm nâng cao tính tích cực, hứng thú học tập của học sinh. 
 7 
 PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 
 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC 
 1.1.Tổng quan các công trình liên quan đến đề tài. 
 Lớp học đảo ngược đang là mô hình dạy học đã và đang thu hút được sự quan 
tâm của các nhà nghiên cứu giáo dục trên toàn thế giới. Để phù hợp với xu thế đổi 
mới phương pháp, theo hướng tăng cường lấy người học là trung tâm. Các nhà 
giáo dục giáo dục đã nhận thấy phương pháp Flipped Classroom - lớp học đảo 
ngược là một mô hình phát huy được vai trò của người học cao nhất, với sự hỗ trợ 
đắc lực của công nghệ thông tin và truyền thông của thời đại khoa học công nghệ. 
Phương pháp Flipped Classroom - lớp học đảo ngược ko chỉ giúp học sinh pháp 
triển năng lực tự học mà sẽ còn làm cho học sinh thấy hứng thú vì được tìm hiểu 
thế giới rộng lớn chứ không còn bó buộc trong những tiết học giáo viên truyền 
thụ kiến thức 1 cách nhàm chán. Khi hứng thú học sinh sẽ tích cực, thăng hoa 
trong học tập 1 cách tự giác. 
Những năm gần đây phương pháp Flipped Classroom - lớp học đảo ngược được 
áp dụng khá phổ biến và lan rộng trên thế giới. Ở Việt Nam phương pháp này chỉ 
mới biết đến trong vài năm gần đây, ở Đại học đã có một số trường áp dụng và ở 
cấp THPT cũng đã có một số giáo viên áp dụng tuy nhiên còn lẻ tẻ, mang tính cá 
nhân. 
Hiện nay sự pháp triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin thì mô hình lớp học đảo 
ngược đã và đang chúng tỏ sự phù hợp tạo ra môi trường tự học tốt giúp học sinh 
cảm thấy hứng thú và tích cực hơn trong việc học tập. Đây là phương pháp mà tôi 
quan tâm và triển khai trong đề tài này. 
 1.2. Khái niệm hứng thú 
 Hứng thú là một thuộc tính tâm lí của nhân cách, là thái độ đặc biệt của cá 
nhân đối với đối tượng nào đó, nó có ý nghĩa đối với cuộc sống và khả năng 
mang lại khoái cảm trong quá trình hoạt động. 
 Hứng thú biểu hiện ở sự tập trung cao độ, ở sự say mê, hấp dẫn bởi nội 
dung hoạt động, làm nảy nảy sinh khát vọng hành động, làm tăng hiệu quả của 
hoạt động nhận thức, tăng sức làm việc. 
 Hứng thú có vai trò rất quan trọng trong học tập và làm việc, không có việc gì 
người ta không làm được dưới ảnh hưởng của hứng thú. M.Gorki từng nói: Thiên 
tài nảy nở từ tình yêu đối với công việc. Cùng với tự giác, hứng thú làm nên tính 
tích cực nhận thức, giúp học sinh học tập đạt kết quả cao, có khả năng khơi dậy 
mạch nguồn của sự sáng tạo. 
 Hứng thú học tập quan hệ mật thiết với tính tò mò, ham hiểu biết của cá nhân. 
Hứng thú là nguồn kích thích mạnh mẽ tính tích cực cá nhân. Khi có hứng thú 
học sinh sẽ tích cực học tập hơn và học tập có hiệu quả hơn. Thái độ học tập tích 
 9 
 giảng thụ động. tìm hiểu, khám phá, trải nghiệm kiến 
 thức. Giáo viên là người định hướng 
 và hướng dẫn cách học. 
 - Phù hợp với thang tư duy Bloom là 
Không phù hợp với thang tư duy 
 do 
Bloom 
 đã có sử đảo ngược. Nhiệm vụ của 
vì người thầy có nhiệm vụ truyền đạt 
 học 
kiến thức, và theo thang tư duy Bloom 
 sinh là tìm hiểu các kiến thức ở 
thì nhiệm vụ này chỉ ở những bậc thấp 
 những 
(tức là “biết" và “hiểu”). Còn nhiệm vụ 
 bậc thấp “Biết” và “Hiểu”, còn giáo 
của học sinh là làm bài tập vận dụng, 
 viên thì giúp đỡ học sinh trong quá 
nhiệm 
 trình khám phá và mở rộng thông 
vụ này thuộc bậc cao của thang tư duy 
 tin, đồng thời rèn luyện khả năng tư 
(vận dụng, phân tích, tổng hợp, đánh 
 duy ở những bậc cao hơn gồm vận 
giá). 
 dụng, phân tích, tổng hợp, đánh giá. 
Khả năng tư duy và hoạt động trí não ít Đòi hỏi sự phân tích, tư duy và phải 
hơn. dùng nhiều đến hoạt động trí não. 
 Ứng dụng công nghệ thông tin, công 
Ứng dụng công nghệ thông tin, công 
 nghệ dạy học vào dạy học nhiều hơn, 
nghệ dạy học vào dạy học còn hạn chế. 
 hiện đại hơn. 
Học sinh không có nhiều thời gian để Học sinh chưa hiểu kĩ bài giảng có 
trao đổi với giáo viên nếu không hiểu nhiều thời gian hơn để trao đổi với 
kĩ bài giảng. giáo viên 
 Lớp học đảo ngược là tất cả các hoạt động dạy học được thực hiện “đảo 
ngược” so với thông thường. Sự “đảo ngược” ở đây được hiểu là sự thay đổi với 
các dụng ý và chiến lược sư phạm thể hiện ở cách triển khai các nội dung, mục 
tiêu dạy học và các hoạt động dạy học khác với cách truyền thống trước đây của 
người dạy và người học. 
 Mô hình này đã khai thác triệt để những ưu điểm của công nghệ thông tin 
và góp phần giải quyết được những hạn chế của mô hình dạy học truyền thống 
bằng cách “đảo ngược” quá trình dạy học so với mô hình dạy học truyền thống. 
 Với mô hình lớp học đảo ngược, việc tìm hiểu kiến thức được định hướng 
bởi người thầy (thông qua những giáo trình đã được giáo viên chuẩn bị trước 
cùng thông tin do học sinh tìm kiếm), nhiệm vụ của học sinh là tự học kiến thức 
mới này và làm các bài tập mức độ thấp ở nhà. Sau đó các em vào lớp được giáo 
viên tổ chức các hoạt động để tương tác và chia sẻ lẫn nhau. Các bài tập mức độ 
cao cũng được thực hiện tại lớp dưới sự hỗ trợ của giáo viên và các bạn cùng 
nhóm. 
 11