Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh trong giảng dạy phần Hóa học hữu cơ lớp 12 - THPT

 Đề tài: 
 ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN 
 NHẰM TẠO HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH 
TRONG DẠY HỌC PHẦN HÓA HỌC HỮU CƠ LỚP 12 – THPT 
 (Môn Hóa học)
 DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT 
GV Giáo viên 
HS Học sinh 
CNTT Công nghệ thông tin 
THPT Trung học phổ thông 
THCS Trung học cơ sở 
GD&ĐT Giáo dục và đào tạo 
PPDH Phương pháp dạy học 
GDPT Giáo dục phổ thông 
NL Năng lực 
NCKH Nghiên cứu khoa học 
CTCT Công thức cấu tạo 
SGK Sách giáo khoa 
KHTN Khoa học tự nhiên 
KHXH Khoa học xã hội 
TNSP Thực nghiệm sư phạm 
TN Thực nghiệm 
PPCT Phân phối chương trình 
 “Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh 
 trong dạy học phần Hóa học hữu cơ lớp 12 – THPT” 
3.1. Tổng quan về chương trình hóa học hữu cơ lớp 12 THPT hiện hành và chương 
trình GDPT 2018 ..................................................................................................... 12 
3.1.1. Mục tiêu xây dựng chương trình môn hóa học THPT .................................. 12 
3.1.2. Nội dung, cấu trúc logic của chương trình hóa học hữu cơ THPT ............... 13 
3.2. Ứng dụng CNTT trong dạy học phần Hóa học hữu cơ lớp 12 THPT ............. 13 
3.2.1. Cơ sở ứng dụng CNTT trong hoạt động dạy học môn Hóa ở trường THPT 13 
3.2.2. Hướng dẫn sử dụng một số công cụ CNTT ứng dụng trong dạy học ........... 15 
3.2.2.1. Microsoft Powerpoint ................................................................................. 16 
3.2.2.2. Canva ......................................................................................................... 17 
3.2.2.3. ClassPoint .................................................................................................. 19 
3.2.2.4. Quizizz ........................................................................................................ 21 
3.2.2.5. Kahoot! ....................................................................................................... 22 
3.2.2.6. Liveworksheets ........................................................................................... 23 
3.2.2.7. QR-Code ..................................................................................................... 25 
3.2.3. Ứng dụng CNTT trong tổ chức dạy học phần hóa học hữu cơ lớp 12 ......... 26 
3.2.3.1. Ứng dụng trong tổ chức hoạt động khởi động ........................................... 26 
3.2.3.2. Ứng dụng trong tổ chức hoạt động hình thành kiến thức mới ................... 30 
3.2.3.3. Ứng dụng trong tổ chức hoạt động luyện tập ............................................ 36 
3.2.3.4. Ứng dụng trong tổ chức hoạt động vận dụng ............................................ 40 
4. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ........................................................................... 45 
4.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ....................................................................... 45 
4.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm ....................................................................... 45 
4.3. Đối tượng thực nghiệm .................................................................................... 45 
4.4. Tiến hành thực nghiệm ..................................................................................... 46 
4.5. Kết quả thực nghiệm ........................................................................................ 47 
PHẦN KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT ...................................................................... 49 
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 50 
PHỤ LỤC ................................................................................................................. 1 
 “Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh 
 trong dạy học phần Hóa học hữu cơ lớp 12 – THPT” 
nhằm tạo hứng thú học tập môn Hóa cho HS góp phần nâng cao chất lượng dạy 
học môn Hóa học lớp 12 nói riêng và chất lượng dạy học Hóa học ở trường phổ 
thông nói chung. 
 2. Mục đích nghiên cứu 
 Ứng dụng CNTT để giảng dạy các chủ đề Hóa học hữu cơ trong chương trình 
Hóa học 12 THPT nhằm tạo hứng thú học tập cho HS, từ đó nâng cao hiệu quả dạy 
học hóa học, phát triển một số năng lực và kĩ năng cho HS lớp 12 trường THPT. 
 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 
 - Nghiên cứu cơ sở lí luận của đề tài: 
 + Nghiên cứu chương trình, sách giáo khoa hóa học lớp 12 THPT hiện hành, 
nghiên cứu chương trình GDPT mới (ban hành ngày 26/12/2018). 
 + Tìm hiểu về các năng lực chung và chuyên biệt trong dạy học môn Hóa 
học. 
 - Nghiên cứu thực trạng việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy môn Hóa học 
nhằm tạo hứng thú học tập cho HS ở trường THPT hiện nay. 
 - Nghiên cứu và xây dựng học liệu ứng dụng CNTT cho các hoạt động dạy 
học, bài dạy, chủ đề học tập của phần Hóa học hữu cơ lớp 12 THPT. 
 - Thiết kế giáo án thực nghiệm giảng dạy kiểm chứng tính khả thi của đề tài. 
 - Tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm để kiểm tra, đánh giá tính khả thi và 
tính hiệu quả của các học liệu ứng dụng CNTT đã xây dựng. 
 4. Phương pháp nghiên cứu 
 - Nghiên cứu cơ sở lí luận về hứng thú học tập của HS, các vấn đề về ứng 
dụng CNTT trong dạy học trong nhà trường. 
 - Nghiên cứu tài liệu, sách giáo khoa, sách tham khảo, có liên quan. 
 - Khảo sát thực trạng ở trường phổ thông, các phương pháp hỗ trợ, thăm dò ý 
kiến GV, 
 - Thực nghiệm sư phạm. 
 - Phương pháp thống kê toán học, xử lý kết quả thực nghiệm sư phạm. 
 Trang 2 
 “Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh 
 trong dạy học phần Hóa học hữu cơ lớp 12 – THPT” 
 PHẦN NỘI DUNG 
 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 
 1.1. Hứng thú học tập 
 1.1.1. Những biểu hiện của hứng thú 
 - Về mặt trí tuệ: 
 + Luôn say mê, tích cực sáng tạo trong tìm hiểu nhận thức sự việc; 
 + Có đầu óc tò mò khoa học, ham hiểu biết; sẵn sàng học hỏi và thường 
xuyên đặt câu hỏi để hiểu sâu vấn đề hơn; 
 + Có nhu cầu vận dụng vào thực tiễn cuộc sống và thích làm những công 
việc khó. 
 - Về mặt ý chí: 
 + Kiên nhẫn suy nghĩ, không ngại khó - sợ khổ, khắc phục khó khăn tìm 
hiểu vấn đề cho đến cùng; 
 + Không nản chí khi gặp thất bại, biết rút ra bài học kinh nghiệm từ những 
thất bại để đi đến thành công; 
 + Chịu khó tìm hiểu (qua internet, các phương tiện thông tin đại chúng hay 
qua những người xung quanh, ) để nâng cao tầm hiểu biết của mình về vấn đề 
quan tâm. 
 - Về mặt năng lực: 
 Phát triển mạnh mẽ và thế hiện rõ nét những năng lực thuộc lĩnh vực nhận 
thức như năng lực quan sát, năng lực so sánh, tổng hợp, phân tích, khái quát hóa, 
trừu tượng hóa, 
 - Về mặt tình cảm: 
 + Rất phấn khởi trong quá trình tìm hiểu, phát huy sáng kiến hay cải tiến 
hoạt động; 
 + Chủ động dành nhiều thời gian cho việc tìm hiểu, nhận thức; 
 + Thích vượt qua những khó khăn và vui sướng, hạnh phúc khi biết thêm 
một kiến thức mới, vấn đề mới hay hoàn thành mục tiêu đã đề ra. 
 - Về mặt kết quả: 
 + Giúp con người đạt được kết quả cao hơn bình thường; 
 + Thường xuyên thành công trong công việc. 
 Trang 4 
 “Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh 
 trong dạy học phần Hóa học hữu cơ lớp 12 – THPT” 
các khẩu hiệu hoặc biểu tượng bề ngoài. Phương pháp dạy học thể hiện vai trò là 
phương tiện tư tưởng ở chỗ tạo được điểm tựa để HS tự trải nghiệm; tự điều chỉnh 
các kiến thức và kỹ năng sẵn có để tiếp nhận tri thức mới vào hệ thống tri thức của 
cá nhân. Yêu cầu này chỉ được hiện thực hóa thông qua việc thiết kế công phu từng 
hoạt động thành phần cho mỗi nội dung học tập của HS. 
 1.1.4. Tác dụng của việc tạo hứng thú trong dạy học Hóa học 
 Hóa học là môn khoa học lý thuyết và thực nghiệm. Kiến thức Hóa học rộng 
lớn, không chỉ bao gồm những định luật, quy luật, học thuyết cơ bản mà còn bao 
gồm cả những nội dung thực nghiệm cần HS nắm bắt. Gây hứng thú trong dạy học 
Hóa học tạo nguồn kích thích tới HS, từ đó các em thêm say mê tìm hiểu môn Hóa 
học và đem lại hiệu quả trong việc tìm tòi, tiếp thu kiến thức. Việc gây hứng thú 
trong dạy học mang lại một số tác dụng đặc biệt như sau: 
 - Đối với GV: 
 + Truyền đạt kiến thức dễ dàng, nhanh chóng, hiệu quả, kích thích được sự 
say mê môn học của HS, giúp HS tập trung hơn. 
 + Tạo được không khí tích cực học tập thì sẽ tạo được 50% trong mục tiêu 
dạy học đặt ra. 
 - Đối với HS: 
 + Tiết học nhẹ nhàng, sinh động 
 + HS thích học hơn và nhớ bài lâu hơn 
 + Tạo mối quan hệ gần gũi giữa GV và HS 
 + Giúp GV điều chỉnh hình thức dạy học 
 1.2. Ứng dụng CNTT trong dạy học 
 1.2.1. Lợi ích của việc ứng dụng CNTT trong dạy học 
 Trước đây khi CNTT mới bắt đầu phát triển và đưa vào sử dụng trong giảng 
dạy, người dạy thường ngại sử dụng CNTT vì nó đòi hỏi rất nhiều yếu tố: người 
dạy phải thành thạo công nghệ thông tin, mất rất nhiều thời gian để chuẩn bị bài 
giảng, để tạo được những hìn hảnh đẹp, sống động trên các Slide đòi hỏi phải mất 
nhiều thời gian chuẩn bị và đây chính là điều mà người dạy rất ái ngại. Khi sử 
dụng giáo án điện tử ngoài những kiến thức cơ bản về vi tính, sử dụng thành thạo 
phần mềm PowerPoint và một số ứng dụng khác người dạy cần phải có tính sáng 
tạo, tính thẩm mỹ và sự nhạy bén để tìm kiếm tư liệu phục vụ cho bài dạy. 
 Trang 6 
 “Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh 
 trong dạy học phần Hóa học hữu cơ lớp 12 – THPT” 
 - CNTT khi được đưa vào ứng dụng trong giảng dạy không chỉ làm thay đổi 
nội dung dạy học mà còn thay đổi cả phương pháp truyền đạt. 
 - Nhờ các công cụ đa phương tiện của máy tính như văn bản, đồ họa, hình 
ảnh, âm thanh, video GV sẽ xây dựng được một bài giảng sinh động, thu hút 
được sự tập trung của người học. 
 - Ứng dụng CNTT trong giảng dạy cũng giúp người học trở nên năng động, 
sáng tạo, chủ động hơn trong việc tiếp thu kiến thức. Nhờ đó, giờ học không còn 
áp đặt, giáo điều, khô cứng và người học có thể khác sâu được kiến thức ngay trên 
lớp học. 
 - Ứng dụng CNTT và các trang thiết bị hiện đại vào dạy học nhằm cải thiện 
phương pháp giảng dạy, phát huy mạnh mẽ tư duy sáng tạo, kĩ năng thực hành, tạo 
hứng thú học tập cho HS để nâng cao chất lượng giờ học 
 Bên cạnh những ưu điểm đó, ứng dụng CNTT vào dạy học cũng gặp một số 
hạn chế sau: 
 - Việc sử dụng CNTT để đổi mới PPDH có thể dẫn đến việc ứng dụng nó 
không đúng chỗ, không đúng lúc, nhiều khi lạm dụng nó và gây lúng túng, mất 
thời gian tiết học (đối với những giáo viên chưa thành thạo CNTT) 
 - Do việc chuẩn bị bài giảng bằng giáo án điện tử nên đôi khi người dạy sẽ 
gặp trường hợp "cháy giáo án" bởi không thể rút gọn được nội dung đang trình 
chiếu. Không những vậy, việc lạm dụng âm thanh, hình ảnh không hợp lý cũng 
dễ làm người học mất tập trung vào nội dung bài học. 
 - Có nhiều GV còn chỉ tập trung vào CNTT mà không chú ý đến người học, 
giảm tương tác trực tiếp với học sinh dẫn đến giờ giảng không hiệu quả và vô hình 
tạo khoảng cách đối với chính những học trò của mình. 
 Nói chung, CNTT tạo ra môi trường giáo dục có tính tương tác cao. Tuy 
nhiên, cần phải ứng dụng CNTT một cách hợp lý, tránh lạm dụng để đem lại hiệu 
quả cao nhất. 
 1.3. Vai trò của việc ứng dụng CNTT trong dạy học Hóa học nhằm tạo 
hứng thú học tập cho HS 
 Hóa học cũng như các môn học khác, muốn HS học tốt môn học, trước tiên 
GV phải tạo được sự yêu thích môn học cho HS. Từ khi kì thi tốt nghiệp lớp 12 
cho phép HS lựa chọn khối thi, ban thi thì vấn đề yêu thích môn học của HS được 
GV đặt lên hàng đầu. Hầu hết HS lựa chọn môn học theo khối, ban để thi tốt 
nghiệp, sau quá trình học lớp 10, 11, HS sẽ đánh giá và lựa chọn khối thi phù hợp 
với năng lực, sự yêu thích của mình để thi tốt nghiệp. Hóa học là môn học đòi hỏi 
tư duy, vận dụng, luyện tập. Nếu không có sự yêu thích môn học thì việc tiếp thu 
 Trang 8