Sáng kiến kinh nghiệm Thúc đẩy tính tích cực của học sinh lớp 12 trường THPT Nguyễn Trãi trong ôn tập thi tốt nghiệp môn Ngữ văn

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
THÚC ĐẨY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC 
SINH LỚP 12 TRƯỜNG THPT NGUYỄN 
 TRÃI TRONG ÔN TẬP
 THI TỐT NGHIỆP MÔN NGỮ VĂN - Trường THPT Nguyễn Trãi từ trước tới nạy là một trường công lập 
 phân ban có bề dày thành tích trong dạy học, từng được vinh dự nhận 
 các Huân chương lao động các hạng (Ba, Nhì , Nhất) và nhiều bằng 
 khen của các cấp , các ngành, các đoàn thể.Ban giám hiệu của trường 
 từ trước tới nay luôn quan tâm đến thành tích mọi mặt của trường. Hội 
 đồng sư phạm của trường là một tập thể tốt , tích cực nhiệt tình trong 
 công tác giảng dạy và giáo dục học sinh. Các ban ngành đoàn thể trong 
 trường, hội cha mẹ học sinh hoạt động có hiệu quả , phối hợp đồng bộ 
 với nhau để hoàn thành tốt nhiệm vụ vinh quang mà Đảng và Nhân dân 
 giao phó. Theo đó, trường luôn đi đầu trong các phong trào, các dự án 
 giáo dục do các cấp phát động, chủ trì : các đợt thí điểm phân ban , đổi 
 mới chương trình và sách giáo khoa , đổi mới phương pháp dạy học , 
 đổi mới kiểm tra đánh giá...
 - Tổ Ngữ văn của trường Nguyễn Trãi là một tổ đa số thành viên có 
 năng lực , vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ, nhiệt tình trong công 
 tác giảng dạy, đi đầu trong mọi hoạt động của trường ; từng được nhận 
 bằng khen, giấy khen của UBND tỉnh Đồng Nai , Sở GD và ĐT Đồng 
 Nai về danh hiệu tập thể tổ lao động xuất sắc và tiên tiến trong nhiều 
 năm học . Tổ đã góp phần tích cực trong việc làm nên bề dày thành 
 tích của trường .
 - Bản thân chúng tôi là giáo viên có thâm niên giảng dạy tại trường 
 Nguyễn Trãi 28 năm (từ 1984 – 2012) , yêu nghề , toàn tâm toàn ý với 
 sự nghiệp giảng dạy , từng nếm trải mọi vui ,buồn của nghề dạy học 
 Ngữ văn; chứng kiến từng bước đi lên của trường , sự trưởng thành 
 của nhiều thế hệ học sinh bay ra từ mái trường .
2. Khó khăn:
 - Theo xu thế của thời đại, học sinh trường THPT Nguyễn Trãi đa số 
 chọn thi khối A, tập trung học các môn tự nhiên để thi đại học nên ít 
 quan tâm đến các môn xã hội, kể cả môn Ngữ văn .
 - Thi tốt nghiệp 6 môn chỉ cần 30 điểm , điểm liệt của mỗi môn là 0 nên 
 tạo ra tâm lí học lệch của học sinh, lấy các môn tự nhiên bù cho các môn 
 xã hội . Qui chế không tuyển thẳng đại học đối với những học sinh tốt 
 nghiệp loại giỏi , không tuyển thẳng vào cao đẳng những HS tốt nghiệp 
 loại khá ,khiến cho HS không chú trọng học đều các môn nữa.
 - Cha mẹ HS chỉ đầu tư cho con học học các môn thi khối tự nhiên, 
 ngoại ngữ. Đây cũng là một thực trạng khiến nhiều HS bỏ bê các môn xã 
 hội , không mặn mà với môn Ngữ văn . Và thực hiện kế hoạch chỉ đạo chuyên môn 2011 – 2012 của BGH 
 trường THPT Nguyễn Trãi về: Đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới 
 kiểm tra đánh giá, nâng cao chất lượng giáo dục; trọng tâm là nâng cao tỉ 
 lệ thi tốt nghiệp của các môn xã hội nói chung , môn Ngữ văn nói riêng . 
 Muốn vậy phải tìm ra giải pháp thu hút sự quan tâm của HS đối với môn 
 học;thúc đẩy các em tích cực hơn với việc học tập , nắm vững kiến thức cơ 
 bản của môn học Ngữ văn .
 2. Nội dung , biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài:
 Thực ra đây là một vấn đề mà tất cả các Giáo viên đứng lớp , các tổ bộ 
 môn , các trường học đều quan tâm . Mỗi Giáo viên , mỗi tổ , mỗi trường 
 đều áp dụng những biện pháp , cách thức riêng để hướng đến cùng một 
 mục đích: nâng cao chất lượng giảng dạy , để nâng cao tỉ lệ trong các kì 
 thi tốt nghiệp của môn học .
 Sau đây chúng tôi xin trình bày cụ thể một số công việc mà chúng tôi 
 đã thực hiện trong năm học 2011- 2012 với mục đích nói trên . Xin lưu ý, 
 đây là những nội dung , giải pháp mà chúng tôi căn cứ vào điều kiện thực 
 tế của tổ , của trường mà thực hiện .
 *Qui trình thực hiện chuyên đề “Ôn tập Ngữ văn cho học sinh khối
 12 thi tốt nghiệp” ở học kì I- theo đơn vị trường :
 Bước thứ nhất: lập kế hoạch
 - Ngay từ đầu năm học, chúng tôi bàn bạc và đưa vào kế hoạch Tổ các 
 công việc cần thực hiện trong năm học . Chú trọng việc ôn thi tốt nghiệp 
 cho khối 12.
 - Đưa ra bàn bạc và thống nhất cách thức tiến hành chuyên đề trong các
 buổi họp Tổ.
 - Sau đây là văn bản về kế hoạch thực hiện chuyên đề:
 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
VIỆT NAM
THPT NGUYỄN TRÃI Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 -------------------------
--------- 7 - Giáo viên Ngữ Văn : Bùi Thị Nga , tham gia chuẩn bị nội dung ; đốc 
thúc HS các lớp 12 chuẩn bị chuyên đề; phối hợp với GV chủ nhiệm khối 12 
và ban quản sinh duy trì trật tự kỉ luật .
 8 - Giáo viên Ngữ Văn: Trần Thị Ngọc Anh - tham gia chuẩn bị nội 
dung; đốc thúc HS các lớp 12 chuẩn bị chuyên đề ; phối hợp với GV chủ 
nhiệm khối 12 và ban quản sinh duy trì trật tự kỉ luật .
 9 - Giáo viên Ngữ Văn: Lê Thị Quỳnh Thương, Nguyễn Thị Tú Anh : Pho 
to câu hỏi tại máy nhà trường (cô Ngọc tạo điều kiện), làm thăm , chuẩn bị 
phần quà thưởng học sinh ; chuyển Micro và phần thưởng tới học sinh .
 10 - Giáo viên Ngữ Văn: Phạm Văn Lạng – nhờ thầy Chương cắt chữ: BẠN 
HÃY KHÁM PHÁ KHU VƯỜN NGỮ VĂN 12 ! ; bài trí sân khấu, hệ 
thống điện máy; ghế đại biểu (điều HS lớp trực làm ).
 11- Giáo viên Ngữ Văn , trưởng ban văn nghệ Phạm ngọc Hoàng , chịu 
trách nhiệm phần văn nghệ .
 12- Giáo viên chủ nhiệm khối 12 và ban Quản sinh , Đoàn trường : phối hợp
với tổ Ngữ Văn, cùng thực hiện chuyên đề .
IV – Đối với học sinh:
 - Hình thức, thể thức: 11 đội chơi / 11 lớp 12 / tất cả học sinh khối 12 đều 
nhận nội dung, câu hỏi và sẵn sàng trả lời để đem giải về cho lớp và cá nhân ( 
phổ biến cụ thể đến từng lớp, từng học sinh): trình tự 3 phần thi: CHÀO HỎI
–THUYẾT TRÌNH - ĐỐ VUI .
 - Giải thưởng: chủ yếu là tài liệu ôn tập cho học sinh, tính điểm cho tập thể 
để nhận giải tập thể ( cụ thể ở văn bản cơ cấu giải thưởng, tùy thuộc vào kinh 
phí sau khi duyệt ).
V – Thời gian thực hiện: dự kiến vào chiều thứ 7, ngày 17 tháng 12 năm
2011.
 VI – Kinh phí: + Chuẩn bị, tổ chức thực hiện:..
 + Giải thưởng cho học sinh:.
NGƯỜI LẬP KẾ HOẠCH DUYỆT CỦA HIỆU TRƯỞNG
 Tổ trưởng Ngữ Văn: ( Hiệu trưởng đã duyệt)
 Thái Thị Kim
 Nơi nhận : Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng,Hội trưởng cha mẹ học sinh,
 Các thành viên Tổ Ngữ Văn (9), GV CN khối 12 , Ban Quản sinh , Bí thư 
Đoàn trường .
Tổng số: 26 bản - Đọc kĩ phần biên soạn của đồng nghiệp để chỉ ra và sửa chữa những 
 chỗ sai ( nếu có ) ; bổ sung những đơn vị kiến thức còn thiếu ( thực 
 sự cần thiết ) .
 - Sử dụng bút mực đỏ , gạch bỏ những phần dư thừa , chỗ sai ; ghi ra
 phần sửa chữa , bổ sung bên lề tài liệu .
 - Khi thẩm định xong : ghi thời gian ( ngày  tháng năm) , kí và 
 ghi rõ họ tên người thẩm định vào phía cuối tài liệu . Xin cám ơn mọi 
 người trước.
CÁC BÀI ( các câu hỏi):
NGƯỜI SOẠN :
NGƯỜI THẨM ĐỊNH :
 Tổ trưởng :
 Thái Thị Kim
Nơi nhận :
 - Các thành viên tổ Ngữ văn – để thực hiện
 - Ban Giám hiệu – để báo cáo
+ Sau khi các thành viên được phân công thẩm định xong tổ trưởng tập hợp , 
thẩm định lại lần cuối các câu hỏi đã được các thành viên soạn thảo và thẩm 
định ; biên sọan thành một tài liệu chung , thống nhất gồm 54 câu hỏi và đáp 
án – bao quát hầu hết kiến thức cơ bản của chương trình học kì I , Ngữ văn 
12)
 + Phân công các thành viên khác trong tổ lo về công tác tổ chức( in tài 
 liệu , xin kinh phí , liên hệ với các giáo viên chủ nhiệm , Đoàn thanh niên , 
 Quản sinh ...cùng phối hợp thực hiện ).
 Bước thứ ba: Triển khai việc chuẩn bị chuyên đề tới các lớp 12.
 Tổ trưởng tổ Ngữ văn tập trung các lớp trưởng của khối 12 để :
 + Phát cho mỗi lớp 1 bộ tài liệu do tổ biên soạn – “Câu hỏi và đáp án ôn 
 tập thi tốt nghiệp Ngữ văn 12 , học kì I”- và yêu cầu các lớp pho to cho 
 mỗi HS một bản ; phổ biến cách thức ôn tập như thế nào cho hiệu quả .
 + Phát động phong trào ôn tập trong các lớp: dưới sự chủ trì của các giáo 
 viên Ngữ văn trực tiếp giảng dạy , phối hợp với giáo viên chủ nhiệm và 
 ban cán sự lớp , các lớp tiến hành ôn tập theo các câu hỏi trong tài liệu đã 5. Nếu còn thời gian thì cho đội bạn trả lời câu hỏi giành điểm , nếu hết 
thời gian thì cho hiện đáp án lên màn hình và chuyển sang lượt thi của đội 
khác.
 6 . Điểm xếp thứ hạng của mỗi đội là điểm trung bình cộng của 3 giám
khảo , xếp theo thứ tự từ cao xuống thấp.
 7. Một số câu hỏi ( có thưởng) giành cho khán giả - nếu còn thời gian.
 Bước thứ tư: Thực hiện chuyên đề
 - Cử hai học sinh lớp 12 B1 làm người dẫn chương trình: Bùi Vĩnh Ty và 
 Cao Thị Thanh Hiền .(Chương trình cũng được soạn thảo thành văn bản 
 gửi tới tận tay những người chịu trách nhiệm thực hiện).
 - Cử ba giáo viên dạy Ngữ văn 12 làm giám khảo: Nguyễn Thị Bích Đào ; 
 Trần Thị Ngọc Anh, Bùi Thị Nga. ( có tờ chấm điểm giành riêng cho giám 
 khảo- Tổ trưởng thiết kế tiêu chí , in ra và phát cho mỗi người).
 - Đối tượng tham gia: Tất cả học sinh khối 12 . Mỗi lớp cử ra một đội để
 thi.
 Tất cả giáo viên của tổ Ngữ văn ; ban Quản sinh , các giáo viên chủ nhiệm
 khối 12 , các khách mời .
 CHƯƠNG TRÌNH THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ
 ÔN THI NGỮ VĂN 12
 CHIỀU 17 – 12 – 2011
1. Ổn định tổ chức ( chỗ ngồi các lớp , chỗ ngồi của các đội chơi ): Ban
 quản sinh, các giáo viên chủ nhiệm
2. Tuyên bố lí do , giới thiêu các thành phần tham dự ( người dẫn chương
 trình bắt đầu lên điều hành ) .
3. Thông qua thể lệ cuộc thi
4. Tiết mục văn nghệ mở màn tạo không khí
5. Nhóm thứ nhất lên sân khấu bắt đầu thi theo thứ tự : 1, 2, 3 ( đã bốc thăm
 và sắp xếp trước)
6. Tiết mục văn nghệ thứ 2
7. Nhóm thứ hai lên thực hiện phần thi tiếp theo, thứ tự: 4, 5, 6,
8. Tiết mục văn nghệ thứ 3
9. Nhóm thứ ba lên thực hiện phần thi tiếp theo, thứ tự 7, 8, 9 . - Bởi vậy, với mục đích thúc đẩy học sinh nhiệt tình học tập , không 
 quay lưng với môn học , kéo các em vào cuộc, chúng tôi cố gắng tạo ra 
 một sân chơi, thông qua hoạt động thi ôn tập như đã trình bày ở trên, 
 nhằm khuấy động phong trào học tập cho toàn thể học sinh khối 12 
 trường Nguyễn Trãi; tạo tiền đề , nền móng cho việc ôn tâp Ngữ văn ở 
 học kì II theo đơn vị lớp. Chúng tôi xem đó là gợi ý về một cách 
 thức ôn tập , để giáo viên trong tổ và học sinh các lớp của trường 
 tiếp tục công việc dạy và học ôn tập Ngữ văn đạt hiệu quả trong 
 học kì II và các năm học sau.
 b.Cách thức ôn tập Ngữ văn 12 ở học kì II – theo đơn vị lớp:
 Để thực hiện một chuyên đề thành công( ở cấp trường trở lên) , tốn rất 
 nhiều thời gian và công sức , nó đòi hỏi cao về trí tuệ và tâm huyết của các 
 cá nhân và sự đồng lòng hợp sức của một tập thể ; tinh thần trách nhiệm, 
 sự hợp tác giữa các thành viên liên quan, kinh phí tổ chức .
 Vì lẽ đó, học kì II, chúng tôi tiếp tục tiến hành ôn tập cho học sinh , 
 dưới sự hướng dẫn của các giáo viên bộ môn theo đơn vị lớp, thay vì ôn 
 tập theo đơn vị trường như đã làm ở học kì I.
 Để phát huy tính tích cực và thúc đẩy tinh thần nhiệt tình của học sinh,
 chúng tôi thực hiện giải pháp sau:
 - Trước hết , vào đầu học kì II , chúng tôi cũng biên soạn một tài liệu ôn 
 tập , cho học sinh photo mỗi em một bản . Xem như đây là sự thống 
 nhất các đơn vị kiến thức cơ bản cần nắm vững của môn học.
 - Tiếp theo, lên kế hoạch ôn tập: phân công cụ thể các bài cần chuẩn bị 
 cho các đơn vị (tổ, nhóm) và thông báo thời gian tiến hành thực hiện 
 trên lớp.
 - Các tổ , các nhóm được giao nhiệm vụ , tích cực hợp tác , thảo luận ,
 phân công nhau chuẩn bị các việc phải làm.
 - Tiến hành thực hiện trên lớp ( theo kế hoạch và thời gian định sẵn) với 
 qui trình :
+ Nhóm (tổ ) được giao nhiệm vụ trình bày bài thông qua các hoạt động
mang tính sáng tạo, linh hoạt để chiếm lĩnh kiến thức.