Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12

 Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
 Trong quá trình công tác học tập, nghiên cứu và hoàn thành đề 
 tài, tác giả đã nhận được sự động viên, giúp đỡ tận tình, tạo điều kiện 
 thuận lợi của Ban giám hiệu, các bạn đồng nghiệp và gia đình.
 Tác giả chân thành cảm ơn! Hội đồng đánh giá SKKN Trường 
 THPT Triệu Sơn 5, các bạn đồng nghiệp nhất là các thầy cô trong 
 nhóm, tổ chủ nhiệm trường THPT Triệu Sơn 5.
 Mặc dù rất cố gắng trong quá trình thực hiện, song đề tài không 
 tránh khỏi những thiếu sót, tác giả kính mong nhận được những đóng 
 góp ý kiến quý báu từ các thầy giáo, cô giáo, ý kiến trao đổi của các 
 đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện hơn.
 Xin chân thành cảm ơn!
 Tác giả
 Mai Văn Chung
Trường THPT Triệu Sơn 5 1 Mai Văn Chung Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
 Xuất phát từ cơ sở lý luận và yêu cầu thực tiễn trên, tôi đã chọn đề tài “Một 
số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12” làm sáng kiến kinh nghiệm của 
mình nhằm góp một phần kinh nghiệm giúp GVCN nói chung, GVCN lớp 12 nói 
riêng làm tốt hơn công tác CN lớp của mình.
II. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
 Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng vai trò, nhiệm vụ của GVCN lớp đối 
với công tác giáo dục HS để đề ra những giải pháp hợp lý nhằm nâng cao chất lượng 
giáo dục đạo đức HS và góp phần hoàn thiện nhân cách HS lớp 12 ở trường THPT. 
1. Đối tượng nghiên cứu.
 Thực trạng và giải pháp cho vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp12 trong 
công tác giáo dục HS.
 Là học sinh chủ nhiệm lớp 12 ( qua các năm 2005; 2006; 2007 )
2. Phạm vi nghiên cứu. Trường học, học sinh, gia đình HS, đồng nghiệp. 
 Đề tài “ Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12”
III. GỈA THIẾT KHOA HỌC
 Nghị quyết TW 6 khóa XI của Đảng đã xem xét, thảo luận về Đề án “Đổi 
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện 
đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập 
quốc tế” và Đề án “Phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ 
nghĩa và hội nhập quốc tế ”. 
 Với tầm quan trọng đó người giáo viên phải quán triệt kịp thời những tư 
tưởng chỉ đạo, những chủ trương chính sách của Đảng, nhà nước về giáo dục. 
Trong đó vai trò của người giáo viên phải đẩy mạnh hoạt động dạy - học nhằm 
nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo.
 §Ò tµi thµnh c«ng sẽ góp phần giúp học sinh học tập cách giao tiếp, cư xử 
đúng mực. Tự giác trong học tập và rèn luyện, biết giúp đỡ bạn và mọi người xung 
quanh, có ý thức bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1) Phương pháp nghiên cứu lý luận.
 Thu thập những thông tin lý luận của vai trò người GVCN lớp trong công tác 
giáo dục HS 12.
 Điều tra tình hình lớp, trước khi nhận lớp (hồ sơ)
2)Phương pháp điều tra.
 Điều tra hồ sơ lớp 11 
 Trò chuyện, trao đổi với HS, với GVBM, với PHHS, bạn của các em,
 Trường THPT Triệu Sơn 5 3 Mai Văn Chung Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
 - Mẫu mực, trung thực trong cuộc sống.
2. Những năng lực sư phạm cần thiết đối với giáo viên chủ nhiệm.
 - Có tầm hiểu biết rộng về văn hoá chung 
 - Có tri thức sâu sắc, hiện đại về môn học phụ trách ở lớp chủ nhiệm
 - Có khả năng sáng tạo trong công tác giáo dục, dạy học
 - Có khả năng thu thập, tích luỹ tri thức, để ngày càng nâng cao hoặc mở rộng 
 tầm hiểu biết của mình. 
 - Có khả năng kích hoạt, gây hào hứng nhằm khơi dậy sự hứng thú và động cơ 
 học tập và rèn luyện đạo đức ở HS.
 - GVCN cần tự trang bị cho mình nhiều thủ thuật lôi cuốn đa dạng để khi cần có 
 thể tung ra trước HS nhằm tạo sự gần gũi, thân mật giữa Thầy và trò, giữa trò 
 với trò. 
 Có sự thành thạo trong các kỹ năng sư phạm như:
 - Giao tiếp sư phạm trước đám đông hay đối xử cá biệt 
 - Biểu lộ và kiềm chế các cảm xúc, tình cảm khi cần thiết
 - Diễn đạt, trình bày các vấn đề có logic, tính truyền cảm có thuyết phục của 
một nhà giáo, tri thức khoa học. 
 - Ứng xử các tình huống sư phạm 
 - Lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo các hoạt động trong công tác chủ nhiệm.
3. Ý nghĩa của công tác chủ nhiệm lớp. 
 Công tác CN lớp là công tác chiến lược trong nhà trường, có ảnh hưởng trực 
tiếp đến quá trình giáo dục và kết quả đào tạo ở nhà trường
 Công tác chủ nhiệm gây nên những ảnh hưởng lớn và lâu dài đối với HS, 
ảnh hưởng về mọi mặt chứ không chỉ là về học tập hay đạo đức. 
 Công tác CN lớp rất cần thiết cho lứa tuổi thanh thiếu niên với những đặc 
điểm sinh lý, trình độ hiểu biết và vốn sống còn hạn chế. Công tác chủ nhiệm lớp 
sẽ đáp ứng cho nhu cầu có một chỗ dựa tinh thần của HS để các em có thể nhận 
được sự hỗ trợ, giúp đỡ hoặc sự hướng dẫn, chỉ bảo cần thiết kịp thời.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
1. Thuận lợi.
 Trong những năm gần đây, sự phát triển kinh tế - xã hội đã mang lại không ít 
những thuận lợi cho công tác chủ nhiệm trong nhà trường. Sự quan tâm đầu tư của 
Đảng, nhà nước cùng với sự hỗ trợ tích cực từ phía xã hội. Được sự quan tâm của 
BGH và công đoàn nhà trường, lãnh đạo địa phương, của đồng chí và đồng 
nghiệp.Cơ sở vật chất, trang thiết bị giáo dục của nhà trường ngày một khang trang, 
đầy đủ, đảm bảo cho việc dạy và học. Mô hình ít con, kinh tế ngày càng được cải 
thiện đã tạo thuận lợi cho trẻ em được quan tâm và chăm sóc tốt hơn. Bên cạnh đó, 
sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin 
 Trường THPT Triệu Sơn 5 5 Mai Văn Chung Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
lưu, đua đòi, thích sự khẳng định mình... trong khi kiến thức về xã hội, gia đình, sự 
hiểu biết về pháp luật còn hạn chế, nên chiều hướng học sinh hư, lười học, hiện 
tượng bỏ giờ, trốn tiết, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức ngày càng nhiều.
 Đó là khó khăn về mặt khách quan gây cản trở cho những người làm công 
tác chủ nhiệm lớp.
 Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận những thiếu sót về phía đội ngũ giáo viên 
chủ nhiệm. Một bộ phận giáo viên chưa thật nhiệt tình, một phần do công việc 
giảng dạy chiếm nhiều thời gian, hiệu quả công tác chủ nhiệm ít nhiều bị ảnh 
hưởng. Một thiếu sót khác là nhiều giáo viên chủ nhiệm tiến hành công việc khá 
cảm tính, chưa có phương pháp chủ nhiệm sáng tạo thích hợp. Có người quá 
nghiêm khắc, có người quá dễ dãi. Người nghiêm khắc gò ép học sinh theo khuôn 
khổ một cách máy móc. Và như thế, về mặt tâm lí, cả giáo viên và học sinh đều 
như bị áp lực. Người dễ dãi thì lại buông lỏng công tác quản lí, thiếu quan tâm sâu 
sát. Thực tế, nhiều khi giữa thầy cô chủ nhiệm và học sinh không phải bao giờ cũng 
tìm được tiếng nói chung.
 Để khắc phục những khó khăn trên trong công tác chủ nhiệm không phải là 
điều dễ dàng và đơn giản. Tuy nhiên, tôi xin được đưa ra một số giải pháp để các 
đồng nghiệp cùng chia sẻ. 
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN ( kinh nghiệm cụ thể )
1. Tìm hiểu học sinh khi tiếp nhận lớp. 
 Tìm hiểu và nắm vững đặc điểm HS trong lớp về mọi mặt để có biện pháp tổ 
chức việc giáo dục sát với HS nhằm thúc đẩy sự tiến bộ chung của cả lớp và của 
từng HS .
a) Vì sao phải tìm hiểu HS lớp 11 trước khi vào 12.
 HS là đối tượng giáo dục của GVCN, có hiểu được đối tượng thì mới có thể 
hoàn thành nhiệm vụ giáo dục
 Tìm hiểu HS về mọi mặt để có những thông tin cần thiết làm cơ sở thực tiễn 
để phân loại HS,đề ra kế hoạch giáo dục và sử dụng các biện pháp tác động thích 
hợp. 
b) Nội dung tìm hiểu ở HS lớp 12.
 Đặc điểm của HS về sức khoẻ lớp (12A2 có em Thương bị bệnh tim không 
thể tham gia môn thể dục GVCN báo cáo với BGH để miễn môn thể dục). 
 Về trình độ nhận thức học lực năm lớp 11 để tham mưu với GVBM giúp đỡ 
các em Đặc biệt (Lê Bá Luật; Lê Minh Sơn 12A2 năm học 2004 - 2005) Xắp xếp 
HS giúp đỡ nhau đôi bạn cùng tiến (Em Nhất Giúp em Luật,Nhật Giúp 
Sơn.những đôi bạn này không nhất thiết phải ngồi bên nhau) việc này mang lại 
hiệu quả .
 Trường THPT Triệu Sơn 5 7 Mai Văn Chung Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
 Họ tên người giám hộnghề nghiệp.
 Gia đình có mấy anh chị em
 Họ tên anh, chị , em hiện đang học tại trường THPT Triệu Sơn 5
 Họ và tên lớp..
 Ước mơ tương lai làm gì, học trường gì., ngành nào
 Số điện thoại liên hệ
 Bước 2: Kiểm tra hồ sơ, học bạ
 Đối với học sinh 12 việc kiểm tra ban đầu cần kỹ để kịp thời bổ sung những 
thiếu sót trong hồ sơ như : 
 - Số lượng Hồ sơ .thiếu ..đủ lý do
- Số lượng học bạ .thiếu ..đủ lý do
- Đối với hồ sơ gồm : 
Đơn vào lớp 10 đủ.Thiếu ( Tên HS thiếu)
Giấy khai sinh bản sao, bản chính ., hay chỉ là bản phô tô công 
chứng .( tên HS) 
- Học bạ: Trang đầu kiểm tra có khớp với với giấy khai sinh không; kiểm tra các 
trang điểm GVBM vào điểm, kí tên và đóng dấu vào chỗ sửa điểm, việc sửa điểm 
đó có đúng qui định không, chú ý những HS thi lại lên lớp, ở lại lớp việc vào điểm 
thi lại, xếp loại học lực, hạnh kiểm của HS năm lớp 11. GVCN ghi cụ thể tên, môn, 
GVBM, GVCN còn thiếu sót chưa hoàn thành nội dung đúng qui định của học bạ 
để nhắc nhở GVCN năm trước chưa hoàn thành hồ sơ, với GVCN chưa đúng cách 
sửa cho đúng. 
 Thông qua học bạ GVCN sẽ nắm bắt được năng lực học tập, việc rèn luyện 
đạo đức của HS lớp mình. Nội dung này chỉ là căn cứ tham khảo chứ không phải là 
những căn cứ chính để đánh giá HS. Mà thông qua đó GVCN tìm cách giúp đỡ các 
em phát huy năng lực và tiến bộ, phát triển từ mức độ đang có, không nên tạo 
những định kiến gây bất lợi cho công tác CN của mình và cho sự tiến bộ của HS.
 Bước 3: Thu bằng tốt nghiệp THCS 
 Chậm nhất là cuối tháng 01 để có sai sót không khớp với khai sinh : như nơi 
sinh, ngày sinh năm sinh. Để HS kịp thời đi chỉnh sửa.
 Ví dụ: Lớp 12A2 năm học 2004 - 2005 có em Hà trong hồ sơ không có giấy 
vào 10 ( em chuyển từ Triệu sơn 2 về), 12A6 năm học 2005 - 2006 có em Thiều 
Hạnh sinh ở bình phước giấy khai sinh ở Thanh Hóa nếu GVCN không kiểm tra 
sớm thì việc em cần có thời gian gửi về quê làm lại sẽ khó khăn. 
 Bước 4: Quan sát có chủ định và ngẫu nhiên cuộc sống và hoạt động thực 
của HS trong quá trình học tập, rèn luyện ở lớp học, cộng đồng và ngoài trường.
2. Ổn định tổ chức lớp học. 
a) Lựa chọn ban cán sự lớp. 
 * Cơ sở lựa chọn
- Căn cứ vào hồ sơ học bạ (chú ý: hạnh kiểm, học lực) 
 Trường THPT Triệu Sơn 5 9 Mai Văn Chung Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
 Lớp phó lao động: đôn đốc việc làm vệ sinh lao động của lớp, khi lớp trực 
tuần,chào cờ, mang ghế ra sân trường tiết chào cờ, các ngày lễ.
 Lớp phó phụ trách văn thể mỹ : phụ trách văn nghệ, giải trí, các phong trào 
thi đua bề nổi của lớp. 
 Thủ quỹ: thu, giữ quỹ của lớp ( chi các hoạt động của lớp: thăm hỏi, phấn 
viết, khen thưởng) 
 Thư ký: ghi chép các biên bản họp lớp, biên bản sinh hoạt Đoàn. 
 HS giữ sổ đầu bài, quản lý, giữ gìn sổ đầu bài buổỉ sáng, buổi chiều, ghi đầy 
đủ các mục theo quy định trong sổ đầu bài.
 Bốn tổ trưởng theo dõi mọi hoạt động của tổ mình và tổng kết lại cho lớp 
trưởng ngày thứ sáu.
 Bí thư: nắm bắt tiếp thu những thông báo, chỉ thị của đoàn trường kịp thời 
triển khai cho chi đoàn mình thực hiện đầy đủ. 
 Bước 3: GVCN lập sổ theo dõi và giao lại cho từng bộ phận 
 Đặc trưng tâm lý HS 12 thể hiện rõ nhu cầu tự khẳng định mình, mong muốn 
có một chỗ đứng trong tập thể. GVCN chia nhỏ tạo nên một số chức danh để qua 
đó HS được góp sức mình trong công việc chung.
b) Lập sơ đồ lớp học. 
 Căn cứ vào học lực của HS, chia đều số HS trung bình và yếu cho mỗi tổ và 
xen kẽ nhau.
 Căn cứ vào tình trạng sức khoẻ, mắt hoặc cao thấp để xếp ngồi trước, ngồi sau.
 Căn cứ vào nhiệm vụ của ban cán sự lớp, cán sự lớp phải có mặt rải khắp các 
tổ và ở vị trí dễ kiểm soát các thành viên của lớp. 
 Các HS hiếu động xếp ở những vị trí tập trung tầm nhìn của giáo viên( Bàn 
đầu, đầu bàn, đầu dãy) 
 Khi lập bảng sơ đồ cần chú ý:Trong sơ đồ không chỉ nêu tên HS theo vị trí chỗ 
ngồi còn ghi kí hiệu cho chức năng, nhiệm vụ HS được giao.VD: lớp trưởng (LT)..
3. Lập kế hoạch chủ nhiệm.
a. Kế hoạch năm. 
Căn cứ kế hoạch, nhiệm vụ năm học của trường THPT Triệu Sơn 5
Căn cứ đặc điểm tình hình của lớp 12 ( thuận lợi, khó khăn) 
Căn cứ vào chủ đề các đợt thi đua của trường, đoàn 
Căn cứ các nhiệm vụ công tác chủ nhiệm
Giúp giáo viên chủ nhiệm triển khai đúng hướng, đúng phạm vi trách nhiệm của 
mình khi lập kế hoạch
b. Kế hoạch hoạt động từng tuần, tháng. 
 Sau khi xây dựng kế hoạch hoạt động năm học. GVCN dựa vào đó để xây 
dựng kế hoạch từng tuần, tháng cần nêu rõ những công việc hoạt động trong 
tuần.Có đối tượng tham gia, biện pháp thực hiện, kết quả đạt được.
 Trường THPT Triệu Sơn 5 11 Mai Văn Chung