Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh 12 sử dụng máy tính CASIO fx‐570ES, fx‐570VN PLUS giải toán trắc nghiệm - Phần Giải tích

 HƯỚNG DẪN HỌC SINH 12 SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO fx 570 ES, fx 570 VN PLUS GIẢI TOÁN TRẮC NGHIỆM-PHẦN GIẢI TÍCH. 
 PHẦN A. MỞ ĐẦU 
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
1. Cơ sở lý luận 
 Mục tiêu hàng đầu của nghành giáo dục nói chung và của nghành GDĐT Bình Dương nói riêng 
trong những năm gần đây là đổi mới phương pháp dạy học nâng cao chất lượng giáo dục, nhằm đào 
tạo những con người có đầy đủ phẩm chất như: năng động, sáng tạo, tự chủ, kỷ luật nghiêm, có tính tổ 
chức, có ý thức suy nghĩ tìm giải pháp tối ưu khi giải quyết công việc để thích ứng với nền sản xuất tự 
động hóa, hiện đại hóa. Muốn đạt được điều đó, một trong những việc cần thiết phải thực hiện trong 
quá trình dạy học là tận dụng các phương tiện hiện đại hỗ trợ vào quá trình dạy và học trong đó có máy 
tính cầm tay (MTCT) nói chung và máy tính CASIO nói riêng là một trong những công cụ được sử 
dụng nhiều nhất và không thể thiếu trong quá trình dạy và học hiện nay. 
 Mặc dù máy tính cầm tay hay còn gọi là máy tính bỏ túi (MTBT) là một vật dụng rất quen 
thuộc đối với học sinh trung học phổ thông, có thể coi MTCT như một dụng cụ học tập của học sinh, 
nhưng việc sử dụng và án dụng để giải toán rất còn hạn chế, đa số các em chỉ dừng lại ở việc sử dụng 
những chức năng cơ bản như: cộng trừ nhân chia, giải phương trình bậc hai, bậc ba... mà chưa khai 
thác hết các chức năng vốn có của máy tính, chưa biết kết hợp những kiến thức cơ bản của toán học và 
chức năng của máy tính để xây dựng và hình thành một thuật toán đề áp dụng vào giải những dạng 
toán thường gặp trong chương trình Trung học phổ thông. 
 Từ khi MTCT ra đời, các nhà giáo dục và các nhà nghiên cứu đã quan tâm đến tác động của 
MTCT vào thành tích học tập của học sinh. MTCT ra đời có làm giảm các kĩ năng cơ bản của học sinh 
hay không? Vào thời điểm đó, các cuộc tranh luận diễn ra thường xuyên giữa các nhà giáo dục học, 
các giáo viên và có những ý kiến trái chiều đưa ra, có người thì ủng hộ và chấp nhập, có người thì 
không đồng tình vì cho rằng việc sử dụng máy tính làm giảm khả năng tư duy lôgic của học sinh.Tất 
nhiên mọi vấn đề đều có hai mặt tích cực và tiêu cực cũng giống như việc sử dụng máy tính vào giải 
toán nếu như chúng ta biết khai thác một cách khéo léo thì sẽ đem lại hiệu quả cao trong việc dạy và 
học. 
2. Cơ sở thực tiễn 
 Với sự phái triển của công cụ tin học, thì máy tính cầm tay là một sản phẩm hỗ trợ rất tốt cho 
việc dạy và học, với những chức năng được lập trình sẵn thì máy tính có thể giải quyết hầu hết các 
dạng toán từ đơn giản đến phức tạp. Nhưng thực tế việc vận dụng máy tính vào giải toán của nhiều học 
sinh rất còn hạn chế, chưa khai thác hết những tính năng vôn có của máy tính. 
 Mặt khác do sự đổi mới trong quá trình kiểm tra đánh giá năng lực của học sinh mà hình thức 
thi cũng thay đổi từ hình thức Tự luận sang Trắc nghiệm khách quan đòi hỏi học sinh phải tích lũy một 
lượng lớn kiến thức và phải có kỹ năng tính toán nhanh và chính xác,có khả năng phán đoán khả năng 
phân tích, khả năng tổng hợpNhưng yếu tố này cũng thường bị hạn chế ở các đối tượng học sinh 
trung bình khá trở xuống. Nhưng nếu biết sử dụng máy tính một cách thành thạo sẽ phần nào khắc 
phục được những hạn chế đó, giúp các em đẩy nhanh tốc độ làm bài và tăng cường tính chính xác. 
Đồng thời việc sử dụng máy tính để giải toán trắc nghiệm cũng giúp các tự tin hơn khi lựa chọn đáp án 
vì việc tính toán bằng máy chính xác hơn nhiều so với tính toán bằng tay. 
 Qua quá trình tìm hiểu và nghiên cứu tôi đã khám phá ra một số chức năng của máy tính 
CASIO fx- 570ES, fx-570VN PLUS có thể giải trực tiếp một số dạng toán cơ bản trong chương trình 
Giải Tích 12 và khoảng 80% số lượng câu hỏi trong các đề thi thử nghiệm của Bộ giáo dục và Đào tạo, 
đồng thời nếu biết kết hợp một cách khéo léo giữa kiến thức toán học và những chức năng của máy 
tính chúng sẽ giải quyết được những câu hỏi mang tính chất phân loại năng lực của học sinh trong các 
đề thi thử nghiệm của Bộ giáo dục và Đào tạo đã công bố. Tôi thiết nghĩ việc hướng dẫn học sinh biết 
sử dụng máy tính để giải toán là một giải hữu hiệu và rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay với hình 
thức thi trắc nghiệm khách quan thì hai yếu quan trọng hàng đầu đó là ‘’nhanh’’ và ‘’chính xác’’. Dựa 
Gv: Nguyễn Văn Kỷ-Trường THPT Tây Sơn 1 HƯỚNG DẪN HỌC SINH 12 SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO fx 570 ES, fx 570 VN PLUS GIẢI TOÁN TRẮC NGHIỆM-PHẦN GIẢI TÍCH. 
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ TƯ LIỆU NGHIÊN CỨU 
 1. Phương pháp 
 ‐ Phương pháp mô tả, đàm thoại trực tiếp đối tượng. 
 ‐ Phương pháp phân tích và tổng hợp. 
 ‐ Phương pháp thống kê mô tả. 
 2. Tài liệu nghiên cứu 
 ‐ Sách giáo khoa Giải Tích 12. 
 ‐ Sách hướng dẫn sử dụng máy tính CASIO fx-570ES, fx-570VN PLUS 
 ‐ Đề thi học kỳ I năm học 2016-2017 của Sở GDĐT Bình Dương. 
 ‐ Đề thi thử nghiệm môn toán lần 1 và lần 2 của Bộ GD và ĐT. 
 ‐ Kỹ năng giảng dạy học sinh theo hình thức thi trắc nghiệm môn Toán của Ts Nguyễn Thái Sơn 
 ‐ Một số bài viết về cách sử dụng máy tính CASIO trên mạng Internet. 
Gv: Nguyễn Văn Kỷ-Trường THPT Tây Sơn 3 HƯỚNG DẪN HỌC SINH 12 SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO fx 570 ES, fx 570 VN PLUS GIẢI TOÁN TRẮC NGHIỆM-PHẦN GIẢI TÍCH. 
 Rnd Làm tròn giá trị. 
 nCr Tính tổ hợp chập r của n. 
 nPr Tính chỉnh hợp chập r của n. 
1.4 Phím hàm. 
 Phím Chức năng 
 Tính các giá trị của sin, côsin, tang khi biết số đo của một góc, 
 sin cos tan 
 một cung. 
 1 1 1 Tính số đo của một góc, một cung khi biết giá trị của sin, côsin, 
 sin cos tan tang. 
 log ln log  Lôgarit thập phân, Lôgarit tự nhiên. 
 ex 10e Hàm số mũ cơ số e, cơ số 10. 
 x2 x3 x Bình phương, lập phương 
  3  n  Căn bậc 2, Căn bậc 3, căn bậc n 
 x 1 Số nghịch đảo. 
  Số mũ. 
 x! Giai thừa. 
 % Phần trăm. 
 Abs Giá trị tuyệt đối 
 b d Nhập hoặc đọc phân số, hỗn số, Đổi phân số ra số thập phân, hỗ 
 a ; 
 c c số. 
 CALC Tính giá trị của hàm số. 
 SOLVE Dò nghiệm của phương trình. 
 d
  Tính đạo hàm của hàm số tại x0. 
 dx
 
  Tính tích phân 
 
 n 
 ENG Chuyển sang dạng a*10 
 Pol( Đổi tọa độ Decac ra tọa độ cực 
 Rec ( Đổi tọa độ cực ra tọa độ do Decac 
 Ran # Nhập số ngẫu nhiên 
 FACT Phân tích một số nguyên ra thừa số nguyên tố. 
2. Các hình nhập dữ liệu 
 Để nhập dữ liệu (biểu thức chứa biến hay chữ số) từ bàn phím vào màn hình máy tính có ba hình 
thức nhập đó là: 
- Ấn phím gọi trực tiếp dạng biểu thức (chủ yếu dùng cho các dạng biểu thức đã được ghi màu trắng 
trên phím). 
- Ấn tổ hợp phím SHIFT và phím chỉ biểu thức tương ứng nếu dạng biểu thức được ghi màu nâu ở 
góc trên bên trái của phím.  
Gv: Nguyễn Văn Kỷ-Trường THPT Tây Sơn 5 HƯỚNG DẪN HỌC SINH 12 SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO fx 570 ES, fx 570 VN PLUS GIẢI TOÁN TRẮC NGHIỆM-PHẦN GIẢI TÍCH. 
 Bước 4: Nhấn dấu bằng máy hỏi Y? 
 1 
 Bước 5: Nhập y bằng cách bấm các phím sau: 12 
 2 
 Bước 6: Nhấn dấu bằng được kết quả: 4 
  Nhận xét: Chức năng phím không những giúp chúng ta tính được giá trị của hàm số, 
 của biểu thức theo một biến, mà còn có thể tính được giá trị của hàm số, của biểu thức theo 
 hai, ba.., biến. Do đó nếu biết kết hợp chức năng này với một số phép biến đổi toán học ta có 
 thể giải được những câu trắc nghiệm chỉ trong vòng vài giây. 
 11
  Vi dụ 3: cho hàm số yx 42 xm.với giá trị nào của m, đồ thị hàm số đi qua điểm 
 42
 1; 1 ? 
 1 7 1 7
 A. m . B. m . C. m . D. m . 
 4 4 4 4
 (Dựa theo bài tập 7 trang 44 SGK Giải Tích 12-Cơ bản) 
 Bài giải: 
+ Phân tích: 
 11 11
- Ta có: yx 42 xmmyx 42 x * 
 42 42
- Để tìm m các em chỉ cần thay x 1; y 1 vào (*) là tìm được giá trị của m. 
- Tuy nhiên nếu em nào không tự tin với khả năng tính toán của mình, đồng thời để tiết kiệm thời gian 
trong khi làm bài thì chúng ta sử dụng chức năng hai biến để tìm m như sau: 
 11
 Bước 1: Nhập biểu thức yx 42 x vào màn hình bằng cách bấm lần lượt các phím sau: 
 42
 
 ALPHA S D14  ALPHA ) x 4 12  ALPHA ) x2 
 
 Khi đó trên màn hình máy tính xuất hiện như sau: 
 Bước 2: Nhấn phím máy hỏi Y? 
 Bước 3: Nhậpy 1 bằng cách bấm phím: 1 
 Bước 4: Nhấn dấu bằng máy hỏi X? 
 Bước 5: Nhập x 1 bằng cách bấm các phím sau: 1 
 1
 Bước 6: Nhấn dấu bằng được kết quả: . 
 4
 Vậy chọn đáp án A. 
Gv: Nguyễn Văn Kỷ-Trường THPT Tây Sơn 7 HƯỚNG DẪN HỌC SINH 12 SỬ DỤNG MÁY TÍNH CASIO fx 570 ES, fx 570 VN PLUS GIẢI TOÁN TRẮC NGHIỆM-PHẦN GIẢI TÍCH. 
Bước 6: Nhấn dấu bằng được kết quả: 20. 
Vậy loại đáp án A. 
 1
Bước 7: Nhấn phím và nhập xm 2; (thử đáp án B), ta được kết quả: 0. 
 2
Vậy chọn đáp án B. 
1.2 Dạng 2: Tính đạo hàm tại 1 điểm. 
 Bài toán: Tính đạo hàm của hàm số y = f(x) tại x0 
 Cú pháp: 
 d
 + Đối với fx 570 ES, fx 570 VN PLUS bấm: fx() 
 dx
 x x0
 11
  Ví dụ 1: Tính đạo hàm của hàm số fx() x43 x xx 1 tại x 1. 
 3 x 0
 - Để sử dụng CASIO fx 570 ES và fx 570 VN PLUS ta thực hiện theo các bước sau: 
 11
 Bước 1: Nhập biều thức xxxx43 1vào màn hình bằng cách bấm lần lượt các phím 
 3 x
 sau: 
  
 SHIFT ALPHA)4 x  ALPHA )33 x  ALPHA )
  
 
 ALPHA)1  ALPHA )11 
 
Khi đó trên màn hình máy tính xuất hiện như sau: 
 Bước 2: Nhấn dấu bằng được kết quả: 5.5 
 Vậy f '(1) 5.5 
  Ví dụ 2: Đạo hàm của hàm số ye sin x tại x 0 có giá trị bằng: 
 A. 0 B. 1 C. e D. 2e 
(Trích Câu 28 mã đề 209-Đề thi học kỳ I năm học 2016 -2017 của Sở GD và ĐT Bình Dương) 
+ Các bước bấm máy. 
Gv: Nguyễn Văn Kỷ-Trường THPT Tây Sơn 9